Nederland krijgt nieuwe energie, omwenteling of papieren tijger

“Nederland krijgt nieuwe energie, voor welvaart en welzijn in de 21ste eeuw”. 17 Maart presenteerden specialisten van zeven politieke partijen dit “partijoverstijgend voorstel voor een versnelde omslag naar een volledig hernieuwbare energievoorziening in 2050” Dit voorstel, van PvdA, VVD, D66, Groen Links, CDA, CU, en SGP beoogt een startdocument te zijn voor een Deltawet nieuwe energie. Geïnspireerd door Rooseveldt, Marshall en Kennedy is men aan de slag gegaan. Maar liefst 156 knappe koppen droegen hieraan bij. Voorwaar, grote woorden en grote ambities. Tijd dus om eens mee te kijken in dit rapport.

Toen ik hoorde van de voorgenomen presentatie van dit rapport dacht ik Yes, nu gaat het ervan komen. Eindelijk na het rapport van Rome in 1972, Cradle to Cradle in 2002 en An inconvenient Truth in 2006 om maar eens een paar bekende te noemen, een Nederlands initiatief, politiek van links naar rechts dwars door partijen heen gesteund, dat het verschil gaat maken. Dat viel toch een beetje tegen.

Voornaamste constatering van de schrijvers is dat de urgentie van het energie probleem in Nederland onderschat wordt, gestaafd door alle reeds bekende argumenten. Daarom moet Nederland, versneld, in 2050 alleen nog “hernieuwbare” energie gebruiken, zoals, zon- wind- bio- en geothermische energie. Aardgas kan, als “schoonste” fossiele energiebron als achtervang dienen. De technieken om deze omslag te maken zijn al voor handen, waar het volgens de auteurs aan ontbreekt zijn sterke beleidskeuzes en prikkels. De oprichting van een Nationaal Energietransitie Fonds moet financiering van energiebesparing en hernieuwbare energie bevorderen, een ministerie van Energie moet het beleid maken. So far so good.

Daarna vervalt men naar goed Nederlands gebruik weer in het oprichten van onderzoekscommissies, randvoorwaarden, kennisbanken, uitvoeringsorganisaties, nieuwe regelingen en regeltjes er tussen en onder. Alles om de bestaande situatie te vereenvoudigen.

Een succesvol programma draait op de integriteit van de overheid, creativiteit van het bedrijfsleven en draagvlak binnen de samenleving.
De resultaatgerichtheid van de inspirators, de bereidheid er een grote zak geld naast te zetten alsmede de geest van de tijd waren de succesfactoren van hun programma’s. Allemaal hadden ze de kernboodschap: zorg dat het gebeurt.

Deze resultaatgerichtheid zie ik onvoldoende terug in dit rapport. Jawel, er worden doelen gesteld, allemaal heel erg SMART, de MAGIE ontbreekt mij teveel. (ik heb dezelfde boekjes gelezen). De beoogde organisatiestructuur bezorgd mij kriebels.

De overheid kan best een stimulator van innovatie zijn, doch moet niet proberen deze uit te voeren. Het bedrijfsleven is qua kennis en kunde veel verder dan de overheid, het instellen van onderzoekscommissie, projectgroepen, kennisdatabanken enz is slechts een poging van de overheid het bedrijfsleven in te halen of bij te benen en zorgt alleen maar voor vertraging en verstroping.

Is het rapport dan helemaal flauwekul? Zeker niet, ten eerste ik sta volledig achter het doel, over naar 100% duurzame energie. Het is de eerste keer dat een dergelijk partijoverstijgend voorstel gepresenteerd wordt. Deze vorm van samenwerking is zeker te waarderen. De meeste van de voorgestelde maatregelen zijn hoewel niet nieuw, gewoon goed (Feed-in tarief, warmte/kracht koppeling, warmte-koude opslag, vereenvoudiging van subsidie en vergunningstelsel, investeren in slimme energienetten enz.) alleen de voorgestelde rol van de overheid is veel te groot.

Wil men echt Igniting Force zijn, zorg er dan voor dat de creativiteit van het bedrijfsleven maximaal benut wordt, het voor de grote jongens als oliemaatschappijen en energieleveranciers aantrekkelijker is om duurzame dan fossiele energie te produceren/leveren en zorg dat zowel burgers als bedrijfsleven direct de voordelen van duurzame producten in hun portemonnee voelen.

Aan de 156 knappe koppen die dit rapport geschreven hebben: Definieer eens wat duurzaam is in Nederland, gewoon kort en krachtig, zonder ellenlange pagina’s criteria waaraan men moet voldoen. Met een goede definitie zijn die niet nodig en weet iedereen waar hij aan moet voldoen. Laat het eindproduct vervolgens aan de ondernemer zolang het maar voldoet aan de definitie. Zet er vervolgens een zak geld naast en zeg: In 2030 draait Nederland op 100% duurzame energie. Na de wapenwedloop en de ruimtewedloop nu de Energiewedloop om de inspirators maar even terug te halen.

Overigens heeft Shell gisteren weer een olievondst in de Golf van Mexico bekend gemaakt. Mooi, kunnen we weer even vooruit terwijl we in allerlei commissies zitten te verduurzamen.